Marciszów

Marciszów

Miejscowość rozrzucona w szerokiej dolinie Bobru, średnio na wysokości 420 m. Siedziba gminy.

Początki Marciszowa sięgają XIII wieku. W dokumentach wieś wzmiankowana jest w roku 1305. W średniowieczu osada zapewne była związana z przemysłem górniczym, który rozwinął się na zachód od Marciszowa. W XVIII wieku wieś była dobrze prosperującym ośrodkiem tkactwa rękodzielnego, co decydowało o charakterze osady. W I połowie XIX wieku uruchomiono tu dużą przędzalnię mechaniczną. W XIX wieku na zachodnim krańcu wsi eksploatowano krótko złoże węgla kamiennego. Czynne były wówczas dwa szyby górnicze. W okresie II wojny światowej, w latach 1943-45, istniała tu filia obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen oraz oddział ciężkiej pracy dla kobiet – filia więzienia w Jaworze.

Marciszów jest ważnym węzłem komunikacyjnym o dużym znaczeniu dla turystyki. Leżąc na linii kolejowej Wrocław – Jelenia Góra, jest równocześnie stacją początkową odgałęzień do Lubawki przez Kamienną Górę, do Kowar przez Kamienną Górę, do Jawora przez Bolków oraz do Legnicy przez Złotoryję. Miejscowe zakłady przemysłowe to filia Kamiennogórskich Zakładów Lniarskich „Len”, oddział ostrzeszowskiego „Budomaszu” oraz tartak.

We wschodniej części Marciszowa znajduje się kościół Św. Katarzyny z 1335 roku. W świątyni zachowało się wiele elementów świadczących o gotyckim dawniej charakterze tej budowli. Z najwcześniejszego okresu pochodzi kamienny stół ołtarzowy, portal zdobiący wejście do zakrystii, wsporniki, zworniki sklepienne, obramienia okien. Gotyckie jest sakramentarium z piaskowca z kutą kratą żelazną. Bardzo interesujący jest zestaw XVI-wiecznych epitafiów renesansowych. 10 z nich związanych jest bezpośrednio ze znaną w historii tego regionu rodziną Zeidlitzów (Czedliców). Epitafia pochodzą z lat 1573-77, a płyta Urszuli v. Bock z 1579 r. Dwa nagrobki kamienne na cmentarzu są dużo późniejsze: Karola Voighandera – klasycystyczny z XIX wieku i Paula Michaela – modernistyczny z 1930 r. Ciekawa jest wieża kościoła z drewnianą osłoną z gontów.

Nieco wyżej znajduje się kościół parafialny – klasycystyczna poewangelicka świątynia pochodząca z roku 1840. Jej wyposażenie zawiera wiele elementów późnobarokowych i neobarokowych.

Na zachód od starego kościółka znajduje się ciekawy obiekt geologiczny – 15-metrowa skałka zbudowana z karbońskich osadowych łupków ilastych i zlepieńców. Są one przykładem tzw. facji karbonu, zwanej także kulmem.

W Marciszowie znajdują się: Gminny Ośrodek Zdrowia, poczta, sklepy, bar „Marciszowianka”. Z przystanku PKS połączenia autobusowe do Janowic Wielkich, Bolkowa i Kamiennej Góry, Kaczorowa. Główną ulicą przechodzi szlak 6Z. W kierunku przeciwnym (poza teren Rudaw) prowadzi on na Krąglak (2 godz.) i dalej do Gostkowa (3.30 godz.).

Źródło: Bohdan W. Szarek „Rudawy Janowickie„, 1990

Dodaj komentarz