Podziemne Fabryki Walimia

15 sierpnia 2006 roku.

Od 1943 roku w rejonie Gór Sowich Niemcy prowadzili zakrojone na szeroką skalę i z ogromnym rozmachem prace budowlane pod wspólnym kryptonimem „Riese” („Olbrzym”). Budowa nie została nigdy ukończona, a jej pozostałością jest szereg podziemnych kompleksów i budowli naziemnych, do dziś owianych mgłą tajemnicy co do ich przeznaczenia. Niezwykłość tych obiektów od lat przyciąga w rejon Dolnego Śląska rzesze badaczy i poszukiwaczy przygód. Przez dziesięciolecia możliwość podziwiania ogromu pracy, jaką włożono w drążenie kilometrów tuneli w litej skale kosztem tysięcy istnień ludzkich była dostępna tylko nielicznym śmiałkom. Tym bardziej warto zwiedzić jedne z najciekawszych i najbardziej tajemniczych obiektów militarnych na terenie Gór Sowich – kompleks Osówka i Rzeczka.

Podziemny Kompleks Osówka

Podziemny Kompleks Osówka znajduje się niewiele ponad kilometr na północny-wschód od miejscowości Kolce i takiej samej odległości na północ od miejscowości Sierpnica.
Prace rozpoczęto tutaj w połowie 1943r. Doprowadziły one do powstania ogromnego systemu betonowych korytarzy, umocnień i hal. Cel prac był utrzymywany w tajemnicy. Zdaniem jednych miała to być tajna kwatera Adolfa Hitlera. Inni twierdzą, że budowano hale dla podziemnych fabryk zbrojeniowych do produkcji tajnej broni. Do pracy wykorzystywano robotników oraz więźniów z obozu koncentracyjnego Gross-Rosen.
Część naziemna kompleksu Osówka stanowi zewnętrzną infrastrukturę podziemnego obiektu. Stopień zaawansowania przeprowadzonych tu robót stawia te budowle na pierwszym miejscu pod względem najbardziej wykończonych naziemnych obiektów przedsięwzięcia „Riese” (niem. olbrzym) w Górach Sowich.

Największą uwagę przyciągają dwa obiekty umownie nazwane „Kasyno” i „Siłownia”. „Kasyno” ma 50 metrów długości. Posiada otwory okienne, monolityczny stop żelbetonowy, przewody kominkowe, rury instalacyjne oraz wewnętrzne ocieplenie z płyt wiórowo-cementowych. Strop wylany jest w formie niecki, którą docelowo zamierzano wypełnić ziemią i roślinnością. „Siłownia” to blok betonowy, składający się ze zbiorników oraz pomieszczeń do których prowadzą włazy ze stalowymi klamrami.

Kompleks Osówka znajduje się w granicach administracyjnych miasta Głuszyca w powiecie wałbrzyskim. Jest to najciekawszy i najdłuższy udostępniony kompleks wybudowany w Górach Sowich.

Tajemnicze Podziemne Miasto Głuszyca – Kompleks Osówka

jest udostępnione zwiedzającym przez cały rok oprócz dni:

• pierwszy dzień Wielkanocy
• Wszystkich Świętych (1.XI)
• Boże Narodzenie (25.XII)

Podziemia czynne są:

• kwiecień- październik 10:18
• listopad- marzec 10:16

Wejścia:

• kwiecień: 10:15, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00
• maj-wrzesień 10:15, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00, (18:00 – grupy powyżej 10 osób)
• październik 10:15, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00
• listopad- marzec 10:15, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00

Ceny:

• Bilet normalny – 10z
• Bilet ulgowy – 8zł (emeryci, renciści, młodzież szkolna i akademicka)
• Bilet grupowy – 7zł (dla grup zorganizowanych powyżej 25 osób).

Odkrywanie Podziemnego Miasta – Ekstremalna Wyprawa Do Przeszłości

• II trasa czynna maj- październik
• w pozostałych miesiącach po uzgodnieniu
• Bilet 16 zł
• wejścia 10.15; 12.15; 14.15; 16.15

Przedsionek Podziemnego Miasta

• III trasa (ok. 30 min.)
• Bilet wstępu 3zł.

Zdobywanie Podziemnego Miasta – Ekspedycja Riese

• IV trasa
• Cena 50zł/osoba
• Godz. wejść: pierwsze wejście 8.00, drugie wejście 18.00 (czas zwiedzania 3 godziny)
  Grupy od 10 osób. Obowiązkowa rezerwacja.

Spotkanie z Sowiogórem

• V Trasa – trasa edukacyjna dla dzieci
• Cena 16.00 zł/osoba
• Godz. wejść: 10.00 i 13.00. Ponad 2 godz. ciekawostek dla dzieci.
• Grupy od 15 osób. Obowiązkowa rezerwacja.

W podziemiach nawet latem panuje niska temperatura, wskazana ciepła odzież.

Parking strzeżony w godzinach otwarcia obiektu

Grupy zorganizowane prosi się o kontakt z Biurem Informacji Turystycznej w Głuszycy:

• Biuro Informacji Turystycznej
• ul. Grunwaldzka 20
• 58-340 Głuszyca
• tel. (074) 845 62 20
• fax. (074) 845 63 32
• e-mail: biuro@osowka.pl

Można tutaj uzyskać wszelkie informacje na temat możliwości zwiedzania obiektu oraz uzgodnić obsługę przewodnicką w języku obcym. Biuro czynne jest od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 16:00, oraz w sezonie w soboty w godzinach 9:00 – 14:00.

Podziemny Kompleks Rzeczka

Podziemny Kompleks „Rzeczka” to raj dla pasjonatów historii, sztolni, bunkrów i nieokrytych tajemnic. Opisywany kompleks wchodzi w skład większego projektu nazwanego przez Niemców „Riese”, czyli Olbrzym. Podziemna trasa turystyczna w kompleksie „Rzeczka” jest pozostałością po jednym z najbardziej tajemniczych przedsięwzięć górniczych i budowlanych, prowadzonych w czasie II Wojny Światowej przez III Rzeszę w Górach Sowich. W kompleksie można zwiedzić prawie wykończoną wartownię, w której zgromadzone zostały eksponaty i nieliczne dokumenty związane z wszystkimi kompleksami. W pomieszczeniu tym zainstalowano kamerę, która umożliwia zapoznanie się z bardzo niejasnym i ciekawym rozwiązaniem technicznym. Dzięki drugiej, drążonej z dwóch stron można poznać proces powstawania tego stanowiska. Są to dwie nie wykończone i nie połączone jeszcze ze sobą komory. Największą atrakcją miejsca jest jego bliskość do innego tego typu obiektów udostępnionych turystom.

Kompleks ten położony jest na wschodnim zboczu góry Ostrej (653,3 m), między Walimiem a Rzeczką. Wewnątrz panuje stała temperatura w ciągu roku 5 – 7 stopni Celsjusza. Część podziemną kompleksu wytyczono na planie zbliżonym do litery „E”. Składają się na nią trzy równoległe, nie obudowane sztolnie, oddalone od siebie o 40 i 50 m oraz system łączących je pod kątem prostym wyrobisk komorowych, tzw. hal. W celu usprawnienia metody sztolnie drążono również dwoma poziomami. Tylko część z nich zyskała obudowę żelbetową. Całkowita długość wyrobisk podziemnych wynosi ok. 500 m, powierzchnia 2,5 tys. metrów kwadratowych.

W kompleksie można zwiedzić prawie wykończoną wartownię, w której zgromadzone zostały eksponaty i nieliczne dokumenty związane z wszystkimi kompleksami. W pomieszczeniu tym zainstalowano kamerę, która umożliwia zapoznanie się z bardzo niejasnym i ciekawym rozwiązaniem technicznym. Dzięki drugiej, drążonej z dwóch stron, można poznać proces powstawania tego stanowiska. Są to dwie nie wykończone i nie połączone jeszcze ze sobą komory.

Imponują wymiary hal, np. „komora techniczna”, łącząca sztolnie I i II, ma 32 m długości i 6 m wysokości. W 1994 roku natrafiono na wypełniony wodą szyb, który prawdopodobnie miał łączyć się z niższym poziomem sztolni. Ciekawostką jest też nietypowy punkt mierniczy (w osłonie stalowej, na sposób trwały w zaprawie betonowej), ponieważ rozwiązanie to nie jest spotykane w innych kompleksach. Specyficzny klimat sztolni sprawia, że zimą stają się one doskonałym matecznikiem dla nietoperzy, które przy odrobinie szczęścia można obserwować.

Prace, zmierzające do udostępnienia turystom podziemnego kompleksu militarnego „Rzeczka”, rozpoczęto 30 czerwca 1993 roku. Uroczyste otwarcie podziemnej trasy turystycznej pod nazwą „Podziemne Fabryki Walimia” nastąpiło 23 stycznia 1995 r. Do obsługi trasy powołano Zakład Usług Turystycznych. Rok później obiekt wyróżniono w III Edycji Konkursu o Honorową Nagrodę Przebiśniegu – „Przebiśnieg ’96” – za najciekawszą inicjatywę kreującą nowoczesną ofertę turystyczną w Polsce. 29 czerwca 2001 roku rada gminy Walim uchwałą przekształciła Zakład Usług Turystycznych w Muzeum Sztolni Walimskich. Jego zadaniem jest udostępnianie dla ruchu turystycznego i utrzymanie podziemnego kompleksu militarnego „Rzeczka”, gromadzenie eksponatów i dokumentów związanych z II wojną światową, prowadzenie działalności oświatowej, wydawniczej i promocyjnej oraz współdziałanie z innymi instytucjami i organizacjami.

Kompleks sztolni „Riese” na Dolnym Śląsku miał służyć hitlerowcom prawdopodobnie jako podziemna fabryka lub jako centrum kwatery głównej władz nazistowskich Niemiec. Obecnie do zwiedzania udostępniona jest jedynie część całego kompleksu, który z pewnością warto odwiedzić. Muzeum Sztolni Walimskich – bo o nim tu mowa – jest tajemniczym, budzącym wyobraźnię miejscem, ale i ważnym świadkiem historii II wojny światowej.

Muzeum jest czynne codziennie:

• od poniedziałku do piątku od 9.00 do 18.00
• w soboty, niedziele i święta od 9.00 do 19.00

Dojazd:

• Od strony Świebodzic drogą nr 35 przez Szczawno Zdrój do Wałbrzycha. Z Wałbrzycha drogą 381 kierujemy się na Olszyniec i Jugowice, a następnie drogą nr 383 dojeżdżamy do Walimia i jedziemy zgodnie z drogowskazami do Muzeum.
• Od strony Świdnicy kierujemy się na Lubachów, Zagórze Śląskie i dojeżdżamy do Jugowic. Z Jugowic drogą nr 383 docieramy do Walimia i jedziemy zgodnie z drogowskazami do Muzeum.
• Od strony Dzierżoniowa drogą nr 383 przez Pieszyce i Rościszów do Walimia i dalej zgodnie z drogowskazami do Muzeum.

Kontakt:

• Muzeum Sztolni Walimskich
• ul. 3 Maja 26
• 58-320 Walim
• tel/fax. (0-74) 845-73-00
• kom. 0-607-171-920
• e-mail: muzeum@sztolnie.pl