Trasa rowerowa na Górę Skalnik w Kowarach

Rowerowa Kraina Rudaw Janowickich najpiękniejsza w Polsce. Tereny warte do przejechania rowerem i poznania historii tych terenów, które ściśle związane były z historią Jeleniej Góry i rodem Schaffgotschów.

Właścicielem Kowar i okolicznych lasów był Hans Ulrich von Schaffgotsch. Jan Ulryk Schaffgotsch zwany Semperfrei „zawsze wolny” (ur. 1595 w Gryfowie Śląskim – zm. w Ratyzbonie 23 lipca 1635) – dowódca wojsk habsburskich w wojnie trzydziestoletniej, generał cesarski w służbie Albrechta von Wallensteina.

Jego żoną została Barbara Agnieszka, córka Joachima Fryderyka, piastowskiego księcia legnicko-brzeskiego. Księżniczka Agnieszka darowała dzisiejszą dzielnicę Jeleniej Góry Jagniątków husytom uciekającym z Czech przed prześladowaniami wojak cesarskich. Wieś nazwano jej imieniem Agnieszków. W 1620 r. nowym władcą ziemi żmigrodzkiej został Hans Ulryk von Schaffgotsch. Po złożeniu hołdu elektorowi Fryderykowi V von der Pfalz pełnił funkcję dowódcy kawalerii cesarskiej. Czasy wówczas były bardzo niespokojne i burzliwe. Był to początek okropnej w skutkach wojny 30 – letniej, pomiędzy protestancką unią a blokiem katolickim. Hans Ulrich von Schaffgotsch jako pan wolnego państwa stanowego Żmigród w roku 1631 przyłączył się do wojsk Wallensteina. Za wierną jemu służbę został mianowany do stopnia generała. Będąc na czele dwóch regimentów zdobył Strzelin i zmusił Oławę do poddania się. Jednak już na początku roku 1635 został ujęty i oskarżony o zdradę stanu i wywieziony do Wiednia. W Regensburgu postawiono go przed sądem wojennym. Po ciężkiej torturze przyznał się do działań konspiracyjnych przeciw cesarzowi. Wyrokiem tego sądu uznano go za zdrajcę stanu i skazano na karę śmierci przez ścięcie. Wyrok wykonano 24 lipca 1635 r. na regenburskim rynku. Po wykonaniu wyroku księstwo żmigrodzkie zostało skonfiskowane przez cesarza Ferdynanda II. ( Żmigród gmina miejsko-gminna w powiecie trzebnickim). Skonfiskowano również Kowary i okoliczne wsie i lasy. Schaffgotschowie stracili Kowary na rzecz czeskiego feudała Czernina, ten zaś postradał je za panowania pruskiego. W XVIII w. uznano je wolnym miastem królewskim. Cesarz Ferdynand II przekazał tereny rodowi książęcemu Reiss za zasługi odniesione w wojnie trzydziestoletniej. Pamiątką tej darowizny jest korona cesarska wykuta w skale na Górze Skalnik w Kowarach.

Okolice Kowar były w XIX wieku modnym terenem wypoczynkowym. Świadczą o tym przybywający letnicy, rezydencje rodu książęcego Reuss (Nowy Dwór), rodziny Księcia Antoniego Radziwiłła Ciszyca.

Tereny Bukowca i Wysokiej Łąki wybrały Śląskie Zakłady Ubezpieczeniowe z siedzibą we Wrocławiu (Landesversicherunganstalt Schlesien) na budowę i organizację własnych zakładów przeciwgruźliczych. W dniu 23 września 1899 roku Zakłady Ubezpieczeniowe nabyły za sumę 87.930 Mk od księcia Reuss z Nowego Dworu k. Kowar 31ha łąk i lasów położonych na południowych stokach pasma Bukowiec, w pobliżu wsi Wysoka Łąka (Hohenwiese).

Od mieszkańców wsi odkupiono 23 morgi lasu z 7 źródłami wody pitnej i wodonośnym terenem wysokości 545 m.n.p.m. Zasilają one dzisiaj w wodę kompleks budynków sanatoryjnych, mieszkalnych i gospodarczych. W marcu 1900 roku rozpoczęto budowę sanatorium wg projektu architekta Karola Grossera z Wrocławia (ur. 1850, zmarł 1918). Założenia parkowe zaprojektował Mentzel architekt ogrodów. Wytyczono około 15km ścieżek Częścią integralną tych ścieżek były drogi leśne w masywie Skalnika po których do dzisiaj pozostały kamienne drogowskazy i miejsca do wypoczynku. Bardzo zapraszam do odwiedzenia tego nieznanego rejonu Rudaw Janowickich.

autor Krzysiek Pik

Dodaj komentarz